Kayıp Gıda Küresel Bir Sorun

Gıda Yüksek Mühendisi Öznur Tuna, günümüzde gıda kaybı ve israfın dünyanın en büyük sorunlarından biri olduğunu söylüyor:

“Bir yanda hızla artan nüfusun beslenme ihtiyacını karşılamaya çalışıyoruz, diğer yanda daha sofraya gelmeden kaybolan tonlarca gıda var. Biz buna kayıp gıda diyoruz. Yani aslında tüketilebilir durumda olan yiyecekler, tarladan sofraya gelene kadar hasatta, taşımada, depoda ya da işleme sırasında yok olup gidiyor. Bu sadece ekonomik bir kayıp değil; çevreyi, toplumu ve geleceğimizi etkileyen çok ciddi bir sorun.”

Kayıp Gıda Nedir?

Tuna şöyle anlatıyor:“Kayıp gıda, gıda zincirinin erken aşamalarında – hasat, taşıma, işleme ve depolama süreçlerinde kaybolan yiyeceklerdir. İnsan tüketimine gayet uygunken teknik, lojistik ya da çevresel nedenlerle sofraya ulaşamadan kaybolur. Gıda israfıyla farkı şu: İsraf genelde evde, markette veya restoranda olur. Kayıp gıda ise daha üretimden pazara gelmeden kaybolur.”

Dünyadaki Boyutu

“Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün verilerine göre, dünyada her yıl üretilen gıdanın yaklaşık %14’ü daha satışa sunulmadan kayboluyor. Özellikle tarımsal altyapısı zayıf ülkelerde bu oran çok daha yüksek. Yani tarladan sofraya giden yolda ciddi kayıplar var” diyor Tuna.

Neden Kayboluyor?

Tuna’ya göre kayıp gıdanın en büyük nedenleri şunlar:

• Erken ya da geç yapılan hasat, ürünün kalitesini düşürüyor.

• Yanlış ekipman, deneyimsiz iş gücü ciddi kayıplara yol açıyor.

• Meyve, sebze, süt ve et gibi çabuk bozulan ürünlerde soğuk zincirin olmaması büyük kayıp getiriyor.

• İşleme sırasında makinelerin kalitesizliği, yanlış ayarlar veya estetik kaygılarla “şekli bozuk” ürünlerin elenmesi de büyük israf yaratıyor.

Tuna, bu noktada şunu da ekliyor:“Bakın, pazara sunulmayan o yamuk, küçük, lekeli ürünler aslında besin değeri olarak sağlam. Ama sırf görüntüsü ‘estetik değil’ diye çöpe gidiyor. Halbuki onlar da sofraya gelse rahatlıkla tüketilebilir.”